Achteruitgang bij patiënten met multiple sclerose (MS) kan, naast ontstekingsprocessen in de witte stof, ontstaan door afwijkingen in de grijze stof. Promovendus Evert-Jan Kooi werpt nieuw licht op het ontstaan van deze afwijkingen.

In het begin van de ziekte ervaren patiënten met multiple sclerose aanvalsgewijze periodes met neurologische uitvalsverschijnselen, oftewel schubs. In deze fase zijn er ontstekingsprocessen in de witte stof. Deze processen zorgen voor beschadigingen aan het myeline, een isolerend laagje rondom deze zenuwuitlopers. Dit proces heet demyelinisatie.

Ook afwijkingen in grijze stof

Na verloop van tijd nemen de schubs af, evenals de ontstekingen. Toch gaan de meeste patiënten geleidelijk verder achteruit. Onlangs is bekend geworden dat er ook uitgebreide afwijkingen zijn in de grijze stof, waar zenuwcellichamen zich bevinden.

Deze afwijkingen lijken de klinische achteruitgang bij MS-patiënten goed te verklaren, maar er is nog weinig bekend over het ontstaan en de aard van deze afwijkingen in de grijze stof. Kooi probeerde hier meer inzicht in te krijgen door de hersenen van overleden MS-patiënten te onderzoeken.

Opmerkelijke bijvangst

Recentelijk is aangetoond dat er uitgebreide demyelinisatie van de grijze stof van MS-patiënten kan zijn. In tegenstelling tot demyelinisatie in de witte stof, gaat demyelinisatie van de hersenschors (buitenste laag brein) niet gepaard met ontsteking.

Kooi toont aan dat de daarboven gelegen hersenvliezen bij MS wél ontstoken zijn, maar dat dit niet kon worden geassocieerd met de aanwezige demyelinisatie. Een opmerkelijke ontdekking was dat er in de hersenvliezen van MS-patiënten grote hoeveelheden myeline werd gevonden. Hoe dit ‘vrije’ myeline daar terechtkomt, is onbekend, maar is momenteel onderwerp van onderzoek.

Proefschrift

Evert-Jan Kooi promoveert op 30 januari aan de Vrije Universiteit Amsterdam op zijn proefschrift ‘Grey matter pathology in multiple sclerosis. Histopathological, molecular biological, and imaging studies‘.

Bron: Vrije Universiteit Amsterdam